ในโลกนี้ มีสิ่งมากมายที่มนุษย์พยายามเปลี่ยนแปลง บางสิ่งสามารถปรับปรุงได้ด้วยความพยายาม แต่บางสิ่งก็เป็นธรรมชาติที่ไม่อาจแปรเปลี่ยน ทว่า ยังมีผู้คนที่เชื่อว่าความตั้งใจของตนสามารถทำให้ทุกอย่างเป็นไปตามที่ต้องการ
เรื่องราวของชายคนหนึ่งที่พยายามเปลี่ยนสิ่งที่เป็นมาแต่กำเนิดให้เป็นอย่างที่เขาคิดว่า “ควรจะเป็น” แต่เมื่อความจริงปรากฏ เขาจึงได้เรียนรู้ว่า ไม่ใช่ทุกสิ่งในโลกนี้ที่สามารถถูกเปลี่ยนแปลงได้ กับนิทานอีสปเรื่องชาวเอธิโอเปีย
เนื้อเรื่องนิทานอีสปเรื่องชาวเอธิโอเปีย
กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้ว มีชายคนหนึ่งร่ำรวยและมีฐานะ เขามีทาสรับใช้มากมาย และเมื่อไม่นานมานี้ เขาเพิ่งซื้อทาสคนใหม่มาเพิ่มทาสผู้นี้เป็นชาวเอธิโอเปีย มีผิวสีดำสนิท ซึ่งแตกต่างจากทาสคนอื่น ๆ ที่เขามี
เมื่อชายเจ้าของพิจารณาดูทาสของเขา เขากลับเข้าใจผิด คิดว่าผิวสีดำของทาสเป็นเพียงสิ่งสกปรกที่ติดอยู่จากการถูกละเลยจากนายเก่าของเขา
“น่าสงสารนัก! ดูเหมือนนายเก่าของเจ้าจะไม่ดูแลเจ้าเอาเสียเลย” ชายคนนั้นพึมพำ “ผิวของเจ้าดูหม่นหมองเต็มไปด้วยสิ่งสกปรก ข้าจะช่วยเจ้าเอง!”
เขาตัดสินใจว่าเขาจะคืนความสะอาดให้แก่ทาสของเขา โดยการขัดล้างผิวของเขาให้ขาวขึ้น
ในวันต่อมา เขาสั่งให้ทาสของเขาไปอาบน้ำในอ่างขนาดใหญ่ เขาเตรียมสบู่ น้ำร้อน และผ้าขัดตัวอย่างดี ตั้งใจว่าจะล้าง “สิ่งสกปรก” ออกจากตัวของทาสให้หมด
“มาเถิด ข้าจะช่วยให้เจ้ากลับมาสะอาดอีกครั้ง” ชายเจ้าของกล่าวพลางเทน้ำลงบนตัวทาส
จากนั้นเขาก็เริ่มถูตัวทาสของเขาด้วยแรงมหาศาล เขาใช้สบู่จำนวนมาก ฟอกและถูขัดไปทั่วร่างของทาส พยายามทุกวิถีทางให้ผิวของเขากลายเป็นสีขาว
เขาถูไปถูมา ใช้แปรงขัดผิว ใช้ผ้าเปียกชุบน้ำซ้ำแล้วซ้ำเล่า หวังว่าสีดำบนตัวทาสจะค่อย ๆ จางหายไป
แต่ไม่ว่าเขาจะพยายามแค่ไหน ผิวของทาสก็ยังคงเป็นสีเดิม
ชายเจ้าของเริ่มหงุดหงิด เขาคิดว่าบางทีเขาอาจยังขัดไม่แรงพอ
“บางทีคราบสกปรกนี้อาจฝังลึก!” เขาพูดขึ้น ก่อนจะออกแรงขัดมากขึ้นกว่าเดิม
เขาเทน้ำร้อนราดตัวทาส ฟอกสบู่จนเกิดฟองทั่วร่าง และถูซ้ำ ๆ จนมือของเขาเริ่มล้า แต่ถึงแม้เขาจะออกแรงมากเพียงใด สีผิวของทาสก็ยังไม่เปลี่ยนแปลงแม้แต่น้อย
ทาสเริ่มอ่อนแรงจากการถูกอาบน้ำและขัดตัวมากเกินไป ร่างกายของเขาหนาวสั่น และเริ่มมีไข้เพราะถูกบังคับให้แช่น้ำเป็นเวลานาน
ในที่สุด หลังจากพยายามอยู่นาน ชายเจ้าของก็ต้องยอมรับความจริง เขาไม่สามารถเปลี่ยนสีผิวของทาสได้
เขามองดูทาสของเขาซึ่งอ่อนแรงและเหนื่อยล้าจากการถูกขัดถูมาตลอดทั้งวัน แล้วจึงถอนหายใจ
“ข้าคงเข้าใจผิดไปเอง…” เขาพึมพำกับตัวเอง “ไม่ใช่ว่าผิวของเจ้าสกปรกหรือหมองคล้ำ แต่เป็นเพราะสีของมันเป็นเช่นนั้นมาแต่กำเนิด…”
ตั้งแต่นั้นมา ชายเจ้าของก็เลิกพยายามจะเปลี่ยนแปลงสิ่งที่เป็นธรรมชาติของทาส เขาเรียนรู้ว่า ไม่ใช่ทุกสิ่งในโลกที่สามารถเปลี่ยนแปลงได้เพียงเพราะความต้องการของตนเอง
และทาสเองก็ไม่เคยเข้าใจเลยว่า เหตุใดนายของเขาจึงพยายามทำสิ่งที่เป็นไปไม่ได้
นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า…
“ธรรมชาติของสิ่งใดเป็นอย่างไร ก็ย่อมคงอยู่อย่างนั้น ไม่อาจเปลี่ยนแปลงได้เพียงเพราะความพยายามของผู้อื่น”
ไม่ว่าชายเจ้าของจะพยายามมากเพียงใด เขาไม่สามารถเปลี่ยนแปลงสิ่งที่เป็นธรรมชาติมาตั้งแต่ต้นกำเนิดได้
เช่นเดียวกับชีวิตจริง บางครั้งเราอาจพยายามเปลี่ยนแปลงใครบางคนให้เป็นไปตามที่เราต้องการ แต่หากสิ่งนั้นเป็นสิ่งที่เขาเป็นมาโดยกำเนิด เราก็ต้องเรียนรู้ที่จะยอมรับ แทนที่จะพยายามฝืนสิ่งที่ไม่อาจเปลี่ยนแปลงได้
“จงยอมรับในสิ่งที่เป็น และเข้าใจว่าธรรมชาติของแต่ละสิ่งมีคุณค่าในแบบของมันเอง”
ที่มาของนิทานเรื่องนี้
นิทานอีสปเรื่องชาวเอธิโอเปีย (Washing the Ethiopian White) เป็นหนึ่งในนิทานอีสป นิทานเรื่องนี้ถูกจัดลำดับอยู่ใน Perry Index ลำดับที่ 393 (Perry Index คือดัชนีการจัดหมวดหมู่ของนิทานอีสปที่รวบรวมและจัดลำดับโดย Ben Edwin Perry เพื่อใช้ในการศึกษาและอ้างอิงนิทานอีสปอย่างเป็นระบบ)
นิทานเรื่องนี้ พบเฉพาะในแหล่งข้อมูลภาษากรีก และถูกใช้เป็นอุปมาเกี่ยวกับ “ความเป็นไปไม่ได้ในการเปลี่ยนแปลงธรรมชาติหรือบุคลิกของบุคคล” จนกลายเป็นสุภาษิตตั้งแต่ยุคโบราณ
เรื่องราวของชายคนหนึ่งซึ่งเป็นเจ้าของ ทาสผิวดำ เชื่อว่าทาสของเขา ถูกละเลยจากนายเก่าจนผิวหมองคล้ำ เขาจึงพยายาม ขัดล้างตัวของทาสเพื่อให้ผิวขาวขึ้น
ต่อมาในยุคเรอเนซองส์ นิทานนี้ได้รับการเผยแพร่ในยุโรปผ่านหนังสือสัญลักษณ์ (emblem books) และเข้าสู่วัฒนธรรมสมัยนิยม แต่ถูกนำไปใช้ในเชิงสนับสนุนแนวคิดทางเชื้อชาติที่เลือกปฏิบัติ ซึ่งสะท้อนถึง ทัศนคติทางสังคมที่มีต่อสีผิวในช่วงเวลานั้น
บางเวอร์ชันกล่าวว่า เขาขัดถูทาสอย่างหนักจนทำให้ทาสล้มป่วย หรือแม้แต่ เสียชีวิตเพราะเป็นหวัด จากการถูกน้ำเย็นเป็นเวลานาน
ในยุคแรก คำกรีก “Άιθιοψ (Aithiops)” ใช้เรียกผู้ที่มีผิวสีดำทั้งหมด ส่วนในเวอร์ชันของ ซินติปาส (Syntipas) ซึ่งไม่น่าเชื่อถือ ระบุว่าชายที่ถูกล้างตัวนั้นเป็นชาวอินเดีย