กาลครั้งหนึ่ง ในหมู่บ้านเล็ก ๆ ที่เงียบสงบ ชาวนาผู้ยากจนคนหนึ่งอาศัยอยู่กับห่านเพื่อนคู่ใจในกระท่อมเก่า วันหนึ่ง เขาตื่นมาพบสิ่งที่เปลี่ยนชีวิตไปตลอดกาล ห่านของเขาออกไข่ทองคำใบโตที่เปล่งประกายระยิบระยับ
ชาวนาคิดว่าสวรรค์ส่งโชคลาภมาให้เขา แต่ใครจะรู้ว่าความโลภที่ค่อย ๆ ก่อตัวขึ้นในใจ จะนำพาไปสู่จุดจบที่ไม่มีใครคาดคิด… กับนิทานอีสปเรื่องห่านกับไข่ทองคำ
เนื้อเรื่องนิทานอีสปเรื่องห่านกับไข่ทองคำ
กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้ว ในหมู่บ้านเล็ก ๆ มีชาวนาผู้ยากจนคนหนึ่งที่ใช้ชีวิตอย่างเรียบง่ายในกระท่อมเก่ากับห่านเพียงตัวเดียวที่เขาเลี้ยงไว้ในเล้าหลังบ้าน ชาวนาเลี้ยงห่านด้วยความรัก เพราะมันเป็นเพื่อนคลายเหงาของเขาในวันที่ยากลำบาก
เช้าวันหนึ่ง เมื่อเขาไปที่เล้าเพื่อให้อาหารห่าน เขาก็ต้องตกตะลึงเมื่อเห็นไข่ทองคำใบใหญ่แวววาวอยู่ในเล้า “นี่มันอะไรกัน!?” ชาวนาอุทานด้วยความไม่อยากเชื่อสายตาตัวเอง
เขาหยิบไข่ขึ้นมาดูอย่างระมัดระวัง มันหนักและเปล่งประกายเหมือนทองแท้ “เป็นไปได้หรือ? ไข่นี้ทำจากทองคำจริง ๆ!” เขารีบนำไข่ไปที่ตลาดเพื่อให้ช่างทองตรวจสอบ และเมื่อช่างทองยืนยันว่าไข่เป็นทองคำแท้ ชาวนาก็กลับบ้านด้วยเงินก้อนโต
“ห่านของข้าไม่ใช่ห่านธรรมดา แต่มันคือห่านวิเศษ!” ชาวนาพูดกับตัวเองด้วยความดีใจ
เช้าวันต่อมา ห่านตัวเดิมก็ออกไข่ทองคำอีกใบ ชาวนาร่ำรวยขึ้นเรื่อย ๆ จากไข่ทองคำที่ห่านออกให้ทุกวัน เขาซื้อเสื้อผ้าใหม่ อาหารดี ๆ และปรับปรุงกระท่อมของเขาให้ดูดีขึ้น
แต่เมื่อเวลาผ่านไป ความโลภก็เริ่มก่อตัวในใจของเขา “ข้าต้องรอทีละวันเพื่อให้ห่านออกไข่ทองคำเพียงใบเดียว” ชาวนาบ่นกับตัวเอง “มันต้องมีทองคำอยู่ในตัวมันมากมาย ข้าจะฆ่ามันและเอาทองคำทั้งหมดออกมา!”
วันนั้นเอง ชาวนาได้ตัดสินใจที่เปลี่ยนชีวิตของเขาไปตลอดกาล เขาจับห่านตัวนั้นมาและพูดกับมันว่า “ขอโทษนะเจ้าเพื่อน ข้าต้องทำเพื่ออนาคตของข้า” แล้วเขาก็ใช้มีดฆ่าห่านตัวนั้นทันที
ด้วยความตื่นเต้น ชาวนารีบผ่าท้องของห่านออกมา แต่สิ่งที่เขาเห็นคือเนื้อและเลือดธรรมดา ไม่มีทองคำแม้แต่ชิ้นเดียว “เป็นไปไม่ได้! ข้าต้องพบทองคำอยู่ในนี้สิ!” ชาวนาตะโกนออกมาด้วยความสิ้นหวัง
เมื่อเขาตระหนักถึงสิ่งที่เกิดขึ้น ชาวนาก็ทรุดตัวลงกับพื้น เขามองดูร่างของห่านที่เคยให้ไข่ทองคำทุกวัน และเริ่มร้องไห้ “ข้าไม่น่าทำแบบนี้เลย! ข้าเป็นคนโง่ที่สุดในโลก ความโลภของข้าทำให้ข้าสูญเสียทุกอย่าง!”
ชาวนาเดินกลับเข้าบ้านด้วยความเศร้าใจ เขานั่งอยู่เงียบ ๆ มองไปที่กำแพง ก่อนจะโขกหัวตัวเองกับกำแพงซ้ำแล้วซ้ำเล่า “โง่จริง ๆ ข้านี่มันโง่!” เขาพร่ำบ่นกับตัวเอง
จากนั้นเป็นต้นมา ชาวนาก็กลับไปสู่ความยากจนอีกครั้ง เขาได้แต่เสียใจที่ความโลภและความใจร้อนทำให้เขาสูญเสียห่านวิเศษ และโอกาสที่จะมีชีวิตที่มั่งคั่งตลอดไป
นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า…
นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า ความโลภและความใจร้อนสามารถนำมาซึ่งความหายนะ การไม่พอใจในสิ่งที่เรามีและพยายามได้ทุกอย่างในทันที อาจทำให้เราสูญเสียสิ่งที่มีค่าที่สุดไปโดยไม่อาจเรียกคืนกลับมาได้ การรู้จักพอและอดทนจึงเป็นสิ่งสำคัญสำหรับการรักษาความสุขในระยะยาว
ที่มาของนิทานเรื่องนี้
นิทานอีสปเรื่องห่านกับไข่ทองคำ (อังกฤษ: The Goose that Laid the Golden Eggs) เป็นหนึ่งในนิทานอีสปที่ได้รับความนิยมอย่างมาก นิทานเรื่องนี้ถูกจัดอยู่ในลำดับที่ 87 ของ Perry Index (Perry Index คือดัชนีการจัดหมวดหมู่ของนิทานอีสปที่รวบรวมและจัดลำดับโดย Ben Edwin Perry เพื่อใช้ในการศึกษาและอ้างอิงนิทานอีสปอย่างเป็นระบบ) นิทานนี้ยังมีเรื่องราวที่คล้ายคลึงกันในวัฒนธรรมตะวันออกอีกหลายเวอร์ชัน บางเวอร์ชันเปลี่ยนจากห่านเป็นไก่หรือสัตว์อื่นที่ออกไข่ทองคำ นิทานนี้ยังเป็นที่มาของสำนวน “ฆ่าห่านที่ออกไข่ทองคำ” ซึ่งหมายถึงการทำลายทรัพยากรอันมีค่าเพราะความโลภ หรือการกระทำที่ไม่ก่อให้เกิดประโยชน์เพราะความเห็นแก่ตัว
“เพราะหวังจะได้สมบัติในจินตนาการ ข้าจึงสูญเสียกำไรที่เคยมีอยู่ในมือ!”
นิทานนี้สอนให้เห็นว่า คนเรามักโลภเกินความจำเป็น จนสุดท้ายสูญเสียสิ่งที่มีค่าในชีวิตไป