ในกระท่อมเล็ก ๆ ริมทะเล มีเรื่องเล่านิทานพื้นบ้านสากลจากเยอรมนีถึงชาวประมงผู้ยากจนและภรรยาของเขาใช้ชีวิตอย่างเรียบง่าย ทุกวัน ชาวประมงออกหาปลาตามชายฝั่ง เพื่อหาเลี้ยงปากท้องในขณะที่ภรรยามักบ่นถึงความยากลำบากในชีวิต
แต่วันหนึ่ง ชีวิตของพวกเขาก็เปลี่ยนไปตลอดกาล เมื่อชาวประมงจับปลาตัวหนึ่งได้ และพบว่ามันไม่ใช่ปลาธรรมดา แต่เป็นปลาวิเศษที่สามารถพูดได้และมอบคำขอพรให้เขา การพบกันครั้งนี้นำมาซึ่งความหวัง ความโลภ และบทเรียนสำคัญที่พวกเขาจะไม่มีวันลืม… กับนิทานพื้นบ้านเยอรมันเรื่องชาวประมงกับภรรยาของเขา
เนื้อเรื่องนิทานพื้นบ้านเยอรมันเรื่องชาวประมงกับภรรยาของเขา
กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้ว มีชาวประมงผู้ยากจนคนหนึ่งอาศัยอยู่กับภรรยาของเขาในกระท่อมเล็ก ๆ ริมทะเล ชีวิตของทั้งสองเรียบง่ายและขัดสน ชาวประมงออกหาปลาทุกวันเพื่อเลี้ยงปากท้องของตนเองและภรรยา
วันหนึ่ง ขณะเหวี่ยงแหจับปลา เขาได้ปลาตัวหนึ่งขึ้นมา ปลาตัวนั้นไม่เหมือนปลาธรรมดา มันมีเกล็ดสีทองระยิบระยับ และสิ่งที่น่าประหลาดใจกว่านั้นคือ ปลาตัวนี้พูดได้!
“ได้โปรด ปล่อยข้าไปเถิด ข้าไม่ใช่ปลาแบบธรรมดา หากเจ้าปล่อยข้า ข้าจะตอบแทนเจ้าอย่างสมเกียรติ ข้าสามารถให้เจ้าขอพรอะไรก็ได้!” ปลาวิเศษกล่าว
ชาวประมงตกใจและรู้สึกสงสาร เขามองปลาอยู่ครู่หนึ่งก่อนจะกล่าวว่า “ข้าไม่ต้องการสิ่งใดหรอก เจ้าจงกลับไปว่ายในทะเลของเจ้าเถิด ข้าไม่อยากเอาเปรียบเจ้า”
ว่าแล้วเขาก็โยนปลากลับลงสู่ทะเลที่ใสสะอาด ปลาว่ายน้ำหายไปทันที ชาวประมงรู้สึกสบายใจที่ได้ทำสิ่งดี ๆ และกลับบ้านไป
เมื่อเขากลับถึงบ้าน เขาเล่าเรื่องให้ภรรยาฟังด้วยความภูมิใจ แต่ภรรยาไม่ได้ชื่นชมการกระทำของเขาเลยแม้แต่น้อย กลับโกรธและตำหนิเขา
“เจ้ามันโง่เง่า! เจ้าปล่อยปลาวิเศษไปโดยไม่ขออะไรเลยหรือ? เจ้าคิดบ้างไหมว่าชีวิตของเราลำบากแค่ไหน? ไปซะ! ไปบอกปลานั่นว่าข้าต้องการบ้านหลังใหม่ที่สวยงาม!”
ชาวประมงพยายามอธิบายว่าเขาไม่อยากรบกวนปลาวิเศษ แต่ภรรยาของเขายืนยันเสียงแข็ง เขาจึงจำใจกลับไปที่ทะเล
เมื่อชาวประมงมาถึงทะเล เขาเรียกปลาด้วยบทกลอนที่เขาคิดขึ้นอย่างง่าย ๆ
“เจ้าปลาวิเศษ เจ้าปลาทอง ว่ายมาหน้าคลื่นแล้วจงช่วยข้าหน่อยเถิด ภรรยาข้าขอพรจากเจ้า!”
ทะเลเริ่มปั่นป่วนเล็กน้อย แต่ปลาวิเศษก็โผล่ขึ้นมา “เจ้าต้องการอะไรอีกหรือ?” มันถาม
“ภรรยาข้าต้องการบ้านหลังใหม่ บ้านที่ใหญ่กว่านี้…” ชาวประมงกล่าวด้วยความอับอาย
ปลาวิเศษถอนหายใจเล็กน้อยก่อนจะกล่าวว่า “จงกลับบ้านไปเถิด บ้านใหม่ของเจ้ารออยู่แล้ว”
เมื่อชาวประมงกลับถึงบ้าน เขาพบว่ากระท่อมเล็ก ๆ ของพวกเขากลายเป็นบ้านไม้หลังใหญ่ที่สวยงาม ภรรยาของเขาดีใจและหัวเราะอย่างพึงพอใจ
ไม่นานนัก ภรรยาก็เริ่มไม่พอใจอีก เธอสั่งให้สามีไปหาปลาอีกครั้ง เพื่อขอให้เธอกลายเป็นราชินี “บ้านนี้ใหญ่ก็จริง แต่ข้าควรมีมากกว่านี้ ข้าต้องการเป็นราชินี! ไปบอกปลานั่นซะ!”
ชาวประมงกลับไปที่ทะเลอีกครั้ง ครั้งนี้น้ำทะเลเริ่มขุ่นมัวและมีคลื่นลมแรงขึ้น เมื่อเขาเรียกปลาวิเศษ มันโผล่มาและฟังคำขออีกครั้ง “จงกลับบ้านไปเถิด นางได้เป็นราชินีแล้ว”
แต่แม้ได้เป็นราชินีแล้ว ภรรยาก็ยังไม่พอใจอีก เธออยากได้มากกว่านั้น “การเป็นราชินีมันยังไม่พอ ข้าต้องการเป็นจักรพรรดินี ไปบอกปลานั่นซะ!”
ชาวประมงพยายามค้าน “พอเถอะ นางเริ่มให้มากแล้ว เราไม่ควรทำให้ปลานั่นลำบาก!” แต่ภรรยาไม่ฟังและสั่งให้เขากลับไปอีก
ทะเลในครั้งนี้มืดครึ้มและมีคลื่นลมรุนแรง เมื่อปลาวิเศษโผล่มา มันพูดด้วยน้ำเสียงเหนื่อยล้า “กลับบ้านไปเถิด นางได้เป็นจักรพรรดินีแล้ว”
แม้ได้เป็นจักรพรรดินีแล้ว ภรรยาก็ยังไม่หยุด เธอบอกสามีว่า “ข้าต้องการเป็นพระเจ้า! ไปบอกปลานั่นว่าข้าต้องการควบคุมดวงอาทิตย์ ดวงจันทร์ และสวรรค์ทั้งปวง!”
ชาวประมงตกใจมาก “เป็นพระเจ้า? เจ้าจะบ้าหรือ? เราควรหยุดก่อนที่ทุกอย่างจะพัง!”
แต่ภรรยาไม่ฟัง เขาจำใจกลับไปที่ทะเลอีกครั้ง ครั้งนี้ทะเลปั่นป่วนราวกับพายุใหญ่ เขาเรียกปลาวิเศษด้วยน้ำเสียงอ่อนแรงและบอกคำขอของภรรยา
ปลาวิเศษฟังคำขอนี้เงียบ ๆ ก่อนจะกล่าวว่า “จงกลับบ้านไปเถิด นางได้นั่งอยู่ในกระท่อมเก่าของนางแล้ว”
เมื่อชาวประมงกลับถึงบ้าน เขาพบว่าปราสาทหลังใหญ่และตำแหน่งจักรพรรดินีของภรรยาได้หายไป พวกเขากลับมายืนอยู่ในกระท่อมเล็ก ๆ ที่เก่าและโทรมเหมือนวันแรกที่เขาพบปลาวิเศษ และด้วยเหตุนี้ทะเลจึงสงบลงอีกครั้ง และชาวประมงกับภรรยาของเขาก็ใช้ชีวิตอยู่ในกระท่อมเก่า ๆ ที่สกปรกเหมือนเดิมอีกครั้ง
นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า…
นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า ความโลภที่ไม่มีที่สิ้นสุดจะนำมาซึ่งความสูญเสีย ภรรยาของชาวประมงต้องการมากขึ้นเรื่อย ๆ โดยไม่พอใจในสิ่งที่มีอยู่ แม้จะได้สิ่งที่ยิ่งใหญ่แค่ไหนก็ตาม แต่สุดท้ายความโลภก็ทำให้เธอสูญเสียทุกสิ่ง
นอกจากนี้ยังสอนให้เราเห็นว่า การพอใจในสิ่งที่มีเป็นหนทางสู่ความสุขที่แท้จริง เช่นเดียวกับชาวประมงที่พอใจในชีวิตเรียบง่ายของเขาตั้งแต่ต้น ความสุขที่แท้จริงไม่ได้มาจากสิ่งของภายนอก แต่มาจากใจที่สงบและรู้จักพอใจในสิ่งที่ตนมีอยู่แล้ว
ที่มาของนิทานเรื่องนี้
นิทานพื้นบ้านเยอรมันเรื่องชาวประมงกับภรรยาของเขา (อังกฤษ: The Fisherman and His Wife) เป็นนิทานพื้นบ้านเยอรมันที่ถูกรวบรวมโดยพี่น้องกริมม์ (Brothers Grimm) ในปี 1812 (ลำดับที่ 19 ใน Kinder- und Hausmärchen)
นิทานเรื่องนี้จัดอยู่ใน Aarne–Thompson หมวด 555 ซึ่งว่าด้วย ความไม่พอใจและความโลภ และบางครั้งถูกมองว่าเป็น “นิทานต่อต้านเทพนิยาย” (Anti-fairy tale) แหล่งที่มาของนิทานนี้มาจากฟิลิป อ็อตโต รุงเกอ (Philipp Otto Runge) จิตรกรชาวเยอรมัน (1777–1810) ซึ่งพี่น้องกริมม์ได้รับต้นฉบับนิทานจากเขาในปี 1809
โดยเรื่องราวโดยสรุปคือชายหาปลาผู้ยากจนและภรรยาอาศัยอยู่ในกระท่อมใกล้ทะเล วันหนึ่งชายจับปลาได้ตัวหนึ่งซึ่งสามารถให้พรได้และขอให้ปล่อยตัว เขาปล่อยมันไปอย่างมีเมตตา เมื่อภรรยารู้เรื่อง เธอให้เขากลับไปขอพรจากปลาเธอต้องการบ้านที่ดีกว่า ชายหาปลาไปขอพรและได้บ้านใหม่ แต่ภรรยาไม่พอใจและขอเพิ่มอีกเรื่อย ๆ ตั้งแต่ปราสาท การเป็นกษัตริย์ จักรพรรดิ ไปจนถึงพระสันตะปาปา ทะเลเริ่มปั่นป่วนขึ้นทุกครั้งที่ขอพร จนสุดท้ายเธอขออำนาจเทียบเท่าพระเจ้า เมื่อชายหาปลาไปขอพรอีกครั้ง ปลาเพียงบอกว่า ให้กลับไปบ้านเถิด ภรรยาเขากลับไปอยู่ในกระท่อมเก่าอีกครั้ง
“ความโลภไม่เคยให้สิ่งใด นอกจากพาเรากลับไปเริ่มต้นที่ศูนย์”