ณ ริมลำธารที่สงบเงียบในป่าใหญ่ สรรพสัตว์ต่างอาศัยอยู่ร่วมกันอย่างสงบสุข บางตัวออกหาน้ำดื่ม บ้างก็หากินตามปกติ หนึ่งในนั้นคือลูกมดตัวน้อยที่เพิ่งออกจากรังมาหาน้ำ มันตั้งใจจะดื่มน้ำเพียงเล็กน้อยเพื่อคลายความกระหาย
แต่ไม่คาดคิดเลยว่าความเล็กของมันจะทำให้เกิดเหตุการณ์ที่นำไปสู่มิตรภาพและความช่วยเหลืออันยิ่งใหญ่ เรื่องราวของการช่วยเหลือกันระหว่างมดน้อยและนกพิราบจะทำให้เราเห็นถึงคุณค่าของความเมตตา… กับนิทานอีสปเรื่องนกพิราบกับหมด
เนื้อเรื่องนิทานอีสปเรื่องนกพิราบกับมด
กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้ว ณ ริมลำธารสายหนึ่งในป่าที่เต็มไปด้วยความสงบและความเขียวขจี มดตัวหนึ่งเดินออกจากรังมาหาน้ำดื่มเพื่อคลายความกระหาย มันเดินมาถึงริมลำธารที่น้ำใสไหลเย็นและก้มลงดื่มน้ำอย่างไม่ระวัง ขณะนั้นเอง มันเสียหลักพลาดตกลงไปในน้ำ ทันทีที่ตกลงไป กระแสน้ำเริ่มพัดพามันออกไปไกลเรื่อย ๆ มดพยายามดิ้นรนและกรีดร้องด้วยความหวาดกลัว “ช่วยด้วย! ใครก็ได้ช่วยข้าด้วย!”
นกพิราบตัวหนึ่งที่นั่งอยู่บนกิ่งไม้เหนือริมลำธารบังเอิญเห็นเหตุการณ์เข้า มันมองลงไปเห็นมดตัวเล็ก ๆ กำลังลอยไปตามกระแสน้ำ นกพิราบรู้สึกสงสารและคิดอยากช่วยมดให้รอดชีวิต “มดตัวน้อยน่าสงสาร ข้าจะช่วยเจ้าด้วยความเต็มใจ” นกพิราบพึมพำกับตัวเอง
นกพิราบรีบบินไปคาบใบไม้ใบหนึ่งจากต้นไม้ใกล้ ๆ และค่อย ๆ ปล่อยใบไม้นั้นลงไปในน้ำตรงหน้ามด “เจ้ามดน้อย เกาะใบไม้ใบนี้ไว้! มันจะพาเจ้าไปถึงฝั่ง” นกพิราบตะโกนลงมา
มดที่ลอยตามกระแสน้ำรีบคว้าใบไม้ไว้แน่นและค่อย ๆ ปีนขึ้นไปบนใบไม้ด้วยความดีใจ “ขอบใจเจ้ามาก! ข้าไม่รู้เลยว่าข้าจะทำอย่างไรถ้าไม่มีเจ้า ข้าคงจมน้ำไปแล้ว” มดกล่าวด้วยความซาบซึ้ง มันเกาะใบไม้แน่นจนกระทั่งกระแสน้ำพัดใบไม้ไปถึงริมฝั่ง มดปีนขึ้นจากใบไม้อย่างปลอดภัย มันมองนกพิราบและพูดด้วยน้ำเสียงจริงจัง “เจ้าคือนกที่ใจดีที่สุด ข้าสัญญาว่าจะจดจำบุญคุณของเจ้าไปตลอดชีวิต ข้าจะไม่ลืมความเมตตาของเจ้าเลย”
นกพิราบยิ้มและตอบ “เจ้าไม่ต้องคิดมากหรอก ข้าช่วยเจ้าเพราะข้าเห็นว่าเจ้ากำลังลำบาก”
จากนั้น นกพิราบก็บินจากไป ทั้งสองต่างกลับไปใช้ชีวิตตามวิถีของตนเอง
ไม่กี่วันหลังจากนั้น ขณะที่นกพิราบกำลังบินอยู่บนฟ้า มันไม่รู้ตัวเลยว่ามีนายพรานคนหนึ่งแอบซุ่มอยู่ใกล้ ๆ นายพรานเฝ้ามองนกพิราบที่เกาะบนกิ่งไม้ด้วยความตั้งใจ เขาค่อย ๆ เล็งธนูไปที่นกพิราบเพื่อหวังจะจับมันเป็นอาหาร
ขณะนั้นเอง มดที่นกพิราบเคยช่วยไว้บังเอิญผ่านมาเห็นเหตุการณ์ มดตกใจมากเมื่อเห็นนกพิราบตกอยู่ในอันตราย มันคิดว่า “นี่เป็นโอกาสที่ข้าจะได้ตอบแทนบุญคุณของนกพิราบ ข้าจะไม่ยอมให้นกพิราบต้องมาถูกทำร้ายเพียงเพราะข้าทำเป็นไม่เห็น”
มดรีบคลานไปกัดขาของนายพรานด้วยแรงทั้งหมดที่มันมี ขณะที่นายพรานกำลังเล็งธนู นายพรานสะดุ้งด้วยความเจ็บปวดจนเขาปล่อยธนูผิดเป้า ลูกธนูพุ่งไปทางอื่น ทำให้นกพิราบรอดจากอันตรายและบินหนีไปได้ทันที
นกพิราบที่บินหนีไปอย่างปลอดภัย หันกลับมามองมดและรู้สึกซาบซึ้งใจเป็นอย่างมาก มันบินลงมาหามดและพูดขึ้นด้วยความขอบคุณ “ขอบใจเจ้ามาก มดน้อย! ข้าไม่รู้เลยว่าถ้าไม่มีเจ้าข้าอาจจะไม่รอดในวันนี้ ข้าต้องขอบคุณเจ้าอย่างแท้จริง”
มดยิ้มและกล่าวตอบด้วยความจริงใจ “ข้าเพียงทำในสิ่งที่ควรทำ ข้าจดจำความเมตตาของเจ้าที่ช่วยข้าในยามลำบาก ตอนนี้ข้าเพียงแค่ตอบแทนบุญคุณของเจ้าเอง”
นกพิราบยิ้มด้วยความอบอุ่น “เจ้าน่าชื่นชมจริง ๆ ขอบใจมาก มดน้อย เจ้าสอนข้าให้รู้ว่าความเมตตาและการช่วยเหลือกันนั้นมีค่า และไม่ว่าจะตัวเล็กหรือตัวใหญ่ เราต่างก็สามารถช่วยเหลือกันได้เสมอ”
จากนั้น ทั้งมดและนกพิราบก็แยกย้ายกันไป พร้อมกับความรู้สึกที่อบอุ่นและคำมั่นสัญญาในมิตรภาพของพวกเขา
นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า
นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า การช่วยเหลือผู้อื่นด้วยความจริงใจโดยไม่หวังสิ่งตอบแทน สามารถสร้างความสัมพันธ์ที่มีคุณค่า และบางครั้งการกระทำที่ดีนั้นอาจกลับมาช่วยเหลือเราในยามที่เราต้องการ นอกจากนี้ ยังสอนให้เห็นว่า ไม่ว่าผู้ใดจะเล็กหรือใหญ่ การช่วยเหลือกันเป็นสิ่งที่ทุกคนสามารถทำได้
ที่มาของนิทานเรื่องนี้
นิทานอีสปเรื่องนกพิราบกับมด (อังกฤษ: The Dove and the Ant)เป็นเรื่องราวเกี่ยวกับผลตอบแทนของพฤติกรรมอันมีเมตตากรุณา ถูกจัดอยู่ในลำดับที่ 235 ของ Perry Index (Perry Index คือดัชนีการจัดหมวดหมู่ของนิทานอีสปที่รวบรวมและจัดลำดับโดย Ben Edwin Perry เพื่อใช้ในการศึกษาและอ้างอิงนิทานอีสปอย่างเป็นระบบ) นิทานเรื่องนี้มีเนื้อหาแตกต่างกันเพียงเล็กน้อยตั้งแต่มีการบันทึกเป็นครั้งแรกในแหล่งข้อมูลภาษากรีก มดตัวหนึ่งตกลงไปในลำธารและนกพิราบก็เข้ามาช่วยโดยยื่นใบหญ้าให้นกพิราบไต่ขึ้นมา จากนั้นเมื่อมดสังเกตเห็นว่านักล่ากำลังจะจับนกพิราบ มดก็กัดเท้าของนักล่าทำให้นกพิราบบินหนีไปได้ คนโบราณใช้เรื่องราวนี้แสดงให้เห็นว่าแม้กระทั่งสัตว์ที่โง่เขลาก็ยังมีความรู้สึกเหมือนเพื่อนมนุษย์และเข้ามาช่วยเหลือซึ่งกันและกัน
นิทานเรื่องนี้แสดงให้เห็นว่า แม้แต่สัตว์เดรัจฉานก็ยังมีความเห็นอกเห็นใจและช่วยเหลือกัน