ณ ป่ากว้างใหญ่ที่เงียบสงัด มีหมาป่าตัวหนึ่งใช้ชีวิตเร่ร่อนอยู่ในความมืดและความอ้างว้าง มันเผชิญกับความหิวโหยและความเหนื่อยล้าในการออกล่าเพื่อความอยู่รอด ทุกวันของมันคือการต่อสู้กับธรรมชาติที่แปรปรวน และแม้จะยากลำบากเพียงใด หมาป่าก็ยังยืนหยัดในเสรีภาพของมัน
แต่เมื่อหมาป่าพบกับสุนัขตัวหนึ่งซึ่งดูแข็งแรง อุดมสมบูรณ์ และไม่มีความทุกข์ร้อนใด ๆ ความคิดบางอย่างก็เริ่มก่อตัวขึ้นภายในใจของหมาป่า นี่คือเรื่องราวของการเลือกเส้นทางชีวิตที่แตกต่างกัน และคุณค่าที่แท้จริงของอิสรภาพ… กับนิทานอีสปเรื่องสุนัขกับหมาป่า
เนื้อเรื่องนิทานอีสปเรื่องสุนัขกับหมาป่า
กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้ว ในป่าลึกที่กว้างใหญ่และมืดครึ้ม หมาป่าตัวหนึ่งเดินไปตามทางด้วยท่าทางอิดโรยและเหน็ดเหนื่อย มันไม่ได้กินอาหารมาหลายวันแล้ว ร่างกายผอมโซและมีแต่กระดูกปูดโปน หมาป่าหวังว่าจะหาเหยื่อได้บ้าง แต่ป่าก็แห้งแล้งและเงียบสงัด ไม่มีแม้แต่เงาของสัตว์เล็ก ๆ ที่ผ่านเข้ามาให้เห็น
ขณะที่หมาป่ากำลังเดินไปอย่างสิ้นหวัง มันก็เหลือบไปเห็นสุนัขตัวหนึ่งเดินออกมาจากหมู่บ้านใกล้ ๆ สุนัขตัวนี้มีขนเงางามเป็นประกาย ร่างกายอ้วนพี แข็งแรง และเดินอย่างสบายใจ ไม่ได้มีท่าทีทุกข์ยากเลย หมาป่ามองสุนัขด้วยความทึ่ง และอดไม่ได้ที่จะรู้สึกอิจฉา
หมาป่าเดินเข้าไปหาและเอ่ยทักทาย “สวัสดีเพื่อนเอ๋ย เจ้าดูแข็งแรงและมีร่างกายสมบูรณ์ดีนัก ข้าอยากรู้จริง ๆ ว่าเจ้าทำอย่างไรถึงได้มีชีวิตที่สุขสบายเช่นนี้ ขณะที่ข้าต้องเดินเตร่อย่างหิวโซและไม่มีอะไรจะกิน”
สุนัขยิ้มอย่างภาคภูมิใจและกล่าวตอบ “ข้าโชคดีที่มีเจ้าของที่ดี ข้าได้รับอาหารจากเจ้าของทุกวัน ได้กินเนื้อดี ๆ ขนมปังและอาหารจากโต๊ะของเขา ข้ายังได้พักผ่อนในที่ที่อบอุ่น ไม่ต้องดิ้นรนเหมือนเจ้า”
หมาป่าฟังแล้วก็รู้สึกตื่นเต้นและยิ้มออกมา “ฟังดูดีเหลือเกิน ข้าเองก็อยากมีชีวิตเช่นนั้น ไม่ต้องทุกข์ทนกับความหิวโหย คงเป็นชีวิตที่สบายที่สุด”
“มันไม่ใช่เรื่องยากเลย” สุนัขตอบด้วยน้ำเสียงอบอุ่น “ถ้าเจ้าต้องการเช่นนั้น เจ้าก็มาอยู่กับข้าในบ้านสิ เจ้าของข้าจะดูแลเจ้าเป็นอย่างดี และเจ้าจะมีอาหารอุดมสมบูรณ์ให้กินทุกวัน เจ้าไม่ต้องทนลำบากเช่นนี้อีกต่อไป”
เมื่อหมาป่าได้ยินเช่นนั้น มันก็ยิ้มและคิดในใจว่าชีวิตที่สุนัขเล่ามาเป็นชีวิตที่สมบูรณ์แบบที่สุด แต่มันก็สังเกตเห็นว่ามีรอยบางอย่างอยู่รอบคอของสุนัข หมาป่าจึงถามด้วยความสงสัย “แต่ข้าสงสัยอยู่สิ ทำไมรอบคอเจ้าถึงมีรอยเป็นวงเช่นนั้น?”
สุนัขหัวเราะเบา ๆ และอธิบาย “โอ้ นั่นก็เป็นแค่ปลอกคอที่เจ้าของข้าผูกไว้ ข้าต้องใส่ปลอกคอนี้ไว้เพื่อให้เจ้าของสามารถผูกข้าไว้ในบ้านได้ตอนกลางคืน ข้าจะได้ไม่หนีไปไหน”
หมาป่าฟังแล้วแสดงสีหน้าประหลาดใจ “ปลอกคอหรือ? แล้วเจ้าไม่ได้รู้สึกอึดอัดบ้างเลยหรือที่ถูกผูกไว้เช่นนั้น?”
สุนัขพยักหน้า “แรก ๆ ข้าก็รู้สึกอึดอัดอยู่บ้าง แต่ตอนนี้ข้าชินแล้ว เพราะข้ามีอาหารดี ๆ และที่พักอันแสนสบาย ข้าจึงยอมแลกอิสรภาพบางอย่างไปเพื่อชีวิตที่สุขสบาย”
หมาป่าเริ่มรู้สึกลังเล มันหันมองป่าที่เงียบสงบแต่กว้างใหญ่ และพูดกับตัวเอง “ข้าอาจจะไม่มีอาหารทุกวัน ข้าอาจจะต้องเผชิญกับความยากลำบาก แต่ข้ามีอิสระในการใช้ชีวิต ข้าเลือกได้ว่าจะไปที่ไหน จะทำอะไร”
สุนัขที่ฟังอยู่รีบพูดเสริม “เพื่อนเอ๋ย ชีวิตแบบข้าไม่ดีหรือ? เจ้าไม่ต้องหิวโหยอีกต่อไป ขอแค่เจ้ายอมอยู่ในบ้านกับข้า ก็จะมีทุกสิ่งที่เจ้าต้องการ”
แต่หมาป่ากลับส่ายหัวช้า ๆ มันมองไปที่ขนเงางามของสุนัขแล้วถอนหายใจ “ข้าขอมีอิสรภาพที่จะอดอาหาร ดีกว่าที่จะเป็นทาสที่อ้วน ข้าไม่อาจทนได้หากต้องมีปลอกคอพันรอบคอ ข้าไม่ต้องการถูกผูกติดอยู่กับอะไรทั้งนั้น”
สุนัขนิ่งเงียบไป ไม่รู้จะตอบอย่างไร เพราะมันเริ่มเข้าใจว่าหมาป่าให้คุณค่ากับอิสรภาพเหนือความสุขสบาย
หมาป่ากล่าวต่อว่า “งั้นเจ้าจงเก็บความสุขสบายของเจ้าไว้เถิด! ข้าไม่ต้องการอะไรที่ทำให้คอของข้าต้องเสียดสีกับโซ่ตรวนเหล็ก!”
หมาป่าหันกลับและเดินหายเข้าไปในป่า แม้ว่ามันจะหิวและเหนื่อยล้า แต่ก็ยังภาคภูมิใจที่ได้เลือกเส้นทางที่ตนต้องการ และได้มีชีวิตที่เป็นของตนเอง
นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า…
นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า อิสรภาพมีค่ามาก แม้จะต้องแลกมาด้วยความลำบากและการขาดแคลนก็ตาม การมีอิสระในการเลือกทางชีวิตและตัดสินใจด้วยตนเองอาจสำคัญกว่าการมีความสะดวกสบายที่มาพร้อมกับการสูญเสียเสรีภาพ เพราะความสุขที่แท้จริงมักเกิดจากการได้ใช้ชีวิตอย่างที่ใจต้องการ ไม่ใช่เพียงการมีความสุขสบายภายนอก
ที่มาของนิทานเรื่องนี้
นิทานอีสปเรื่องสุนัขกับหมาป่า (อังกฤษ: The Dog and the Wolf) เป็นนิทานอีสปเก่าแก่ที่ได้รับความนิยมมากเรื่องหนึ่ง ถูกจัดอยู่ในลำดับที่ 346 ของ Perry Index (Perry Index คือดัชนีการจัดหมวดหมู่ของนิทานอีสปที่รวบรวมและจัดลำดับโดย Ben Edwin Perry เพื่อใช้ในการศึกษาและอ้างอิงนิทานอีสปอย่างเป็นระบบ) นิทานเรื่องนี้ได้รับความนิยมมาตั้งแต่สมัยโบราณในฐานะบทเรียนว่าไม่ควรแลกอิสรภาพกับความสะดวกสบายหรือผลประโยชน์ทางการเงิน นิทานอีกเรื่องหนึ่งที่มีข้อคิดสอนใจเกี่ยวกับสัตว์ต่างชนิดกันนั้นไม่ค่อยเป็นที่รู้จักมากนัก