ในทะเลทรายอันกว้างใหญ่ที่ร้อนระอุ อูฐคือสัตว์ที่แข็งแกร่งและทรหดที่สุด มันสามารถแบกสัมภาระหนักอึ้งและเดินทางไกลโดยไม่ย่อท้อ แต่แม้แต่สัตว์ผู้ยิ่งใหญ่เช่นนี้ บางครั้งก็ต้องเผชิญกับสิ่งที่เล็กจ้อยและไร้ความสำคัญอย่างไม่น่าเชื่อ
เรื่องราวของอูฐและยุงตัวจ้อยที่พยายามจะพิสูจน์ตัวเอง จะสอนเราเกี่ยวกับการรู้จักคุณค่าที่แท้จริงของตนเอง กับนิทานอีสปเรื่องยุงกับอูฐ
เนื้อเรื่องนิทานอีสปเรื่องยุงกับอูฐ
กาลครั้งหนึ่งในทะเลทรายอันกว้างใหญ่ อูฐตัวหนึ่งกำลังเดินอย่างช้า ๆ ท่ามกลางแสงแดดแผดเผา มันบรรทุกสัมภาระหนักอึ้งบนหลัง ทั้งกระสอบข้าว ผ้าฝ้าย และสิ่งของจำเป็นสำหรับการเดินทางไกล แม้จะเหนื่อย แต่ด้วยพละกำลังและความอดทน อูฐยังคงก้าวเดินไปข้างหน้าอย่างมั่นคง
ขณะนั้น ยุงตัวหนึ่งบินผ่านมา มันสังเกตเห็นอูฐที่เดินอยู่ใต้แสงแดด “อูฐตัวนี้ดูยิ่งใหญ่จริง ๆ” ยุงคิดในใจ “ข้าควรจะได้มีส่วนร่วมในความยิ่งใหญ่เช่นนี้!”
ด้วยความคิดดังกล่าว ยุงจึงบินลงไปเกาะที่หลังของอูฐ และพูดขึ้นด้วยน้ำเสียงภูมิใจ “เจ้าคงรู้สึกดีนะที่มีข้าอยู่บนหลังของเจ้า ข้าจะช่วยเป็นเพื่อนร่วมเดินทางของเจ้า”
อูฐไม่ได้ตอบอะไร มันยังคงเดินต่อไปโดยไม่แม้แต่จะรู้สึกถึงการมีอยู่ของยุง ยุงเห็นอูฐไม่ตอบโต้จึงพูดต่อ “ข้าไม่อยากจะรบกวนเจ้ามากเกินไปหรอกนะ หากเจ้ารู้สึกว่าข้าน้ำหนักมากเกินไป เจ้าก็บอกมา ข้าจะบินไปทันที”
อูฐยังคงเงียบและก้าวเดินต่อ ยุงที่เกาะอยู่เริ่มรู้สึกว่าอูฐไม่ได้สนใจคำพูดของมันเลย แต่เพื่อรักษาหน้าตัวเอง ยุงตัดสินใจบินลงหลังจากพักอยู่บนหลังอูฐสักพัก
ก่อนบินจากไป ยุงพูดขึ้นด้วยน้ำเสียงที่ดูเหมือนสำคัญมาก “ข้าจะบินลงไปแล้วนะ เพื่อให้เจ้ารู้สึกเบาลง ข้าไม่อยากให้เจ้าต้องเหนื่อยเพราะข้า”
อูฐหยุดเดินและหันกลับมามองมันช้า ๆ “เจ้ากำลังพูดถึงอะไร?” อูฐถามด้วยน้ำเสียงเรียบเฉย “ข้าไม่เคยรู้ด้วยซ้ำว่าเจ้ามาเกาะอยู่ที่หลังของข้า และการจากไปของเจ้าก็ไม่ได้ทำให้ข้ารู้สึกเบาลงเลยแม้แต่น้อย”
ยุงได้ยินดังนั้นถึงกับอึ้ง มันเริ่มรู้ตัวว่า ไม่เพียงแต่มันไม่มีความสำคัญต่ออูฐเท่านั้น คำพูดของมันยังทำให้ตัวเองดูน่าขันและไร้ค่า มันบินจากไปด้วยความรู้สึกอับอาย
อูฐหันกลับมาเดินต่อ มันไม่ได้สนใจยุงอีกเลย “ความยิ่งใหญ่ไม่ได้เกี่ยวข้องกับใครตัวเล็ก ๆ ที่พยายามจะดึงดูดความสนใจ” อูฐพูดกับตัวเองขณะก้าวเดินอย่างสง่างาม
นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า…
นิทานเรื่องนี้สอนว่า การพยายามเรียกร้องความสำคัญหรือโอ้อวดในสถานการณ์ที่ไม่สมควร อาจทำให้เราได้รับความดูแคลนมากกว่าการยอมรับ เราควรเข้าใจฐานะและคุณค่าที่แท้จริงของตนเอง แทนที่จะพยายามเปรียบเทียบหรือทำให้ตัวเองดูสำคัญเกินความเป็นจริง
ที่มาของนิทานเรื่องนี้
นิทานอีสปเรื่องยุงกับอูฐ (อังกฤษ: The Gnat and the Camel) นิทานเรื่องนี้จัดอยู่ในนิทานอีสป ซึ่งบางแหล่งเปลี่ยนสัตว์จากอูฐเป็นกระทิงแทนกับจากยุงเป็นหมัด แต่เนื้อเรื่องคล้ายกัน และได้รับการบันทึกในภาษาละตินโดย ฟีดรัส (Phaedrus) ถูกจัดอยู่ในลำดับที่ 137 ของ Perry Index (Perry Index คือดัชนีการจัดหมวดหมู่ของนิทานอีสปที่รวบรวมและจัดลำดับโดย Ben Edwin Perry เพื่อใช้ในการศึกษาและอ้างอิงนิทานอีสปอย่างเป็นระบบ)
ยุงตัวหนึ่งบังเอิญบินไปเกาะบนหลังอูฐที่บรรทุกสัมภาระอยู่ และพักอยู่บนนั้นสักพัก เมื่อมันตัดสินใจจะบินลง มันกล่าวว่า “ข้าจะรีบบินลงไปเดี๋ยวนี้ เพื่อจะไม่เพิ่มภาระให้เจ้าอีกต่อไป ข้ารู้ว่าเจ้าคงหนักมากแล้ว” อูฐตอบว่า “ขอบใจนะ แต่ข้าไม่รู้ด้วยซ้ำว่าเจ้ามาเกาะอยู่ และการจากไปของเจ้าก็ไม่ได้ช่วยให้ข้าบรรทุกเบาลงเลย” ฟีดรัส (Phaedrus) ให้ความเห็นว่า “ผู้ที่ไม่มีสถานะใดๆ แต่โอ้อวดว่าตนยิ่งใหญ่ ย่อมถูกดูแคลนเมื่อความจริงปรากฏ”
หากไม่คำนึงถึงฐานะและพยายามท้าทายผู้ที่เหนือกว่า ก็จะได้รับเพียงความดูถูกดูแคลนจากผู้ยิ่งใหญ่กว่าเท่านั้น
นิทานเรื่องนี้สื่อถึง หากผู้ใดไม่สนใจฐานะของตนเองและพยายามเทียบเคียงกับผู้ที่เหนือกว่า จะได้รับเพียงความดูแคลนเท่านั้น