ในโลกที่วัดค่าผู้คนด้วยเปลือกนอก ทั้งรูปโฉมและชาติกำเนิด บ่อยครั้งที่สิ่งแท้จริงอันประเสริฐกลับถูกมองข้ามไป ความงามภายนอกแม้จะพร่างพรายเพียงใด ก็ย่อมร่วงโรยไปตามกาล แต่คุณความดีที่ซ่อนอยู่ในใจ ยังคงงดงามเหนือกาลเวลา
มีนิทานชาดกเรื่องหนึ่ง เล่าถึงการเลือกเฟ้นที่แท้จริง ไม่ใช่ด้วยสายตา หากแต่ด้วยปัญญา นำพาผู้ฟังไปพบกับคำแนะนำเรียบง่ายที่ทรงคุณค่ายิ่งนัก ซึ่งกลายเป็นแสงนำทางสู่ความสุขที่ยั่งยืน กับนิทานชาดกเรื่องคำแนะนำดี ๆ
เนื้อเรื่องนิทานชาดกเรื่องคำแนะนำดี ๆ
กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้ว มีชายผู้หนึ่งอาศัยอยู่ในหมู่บ้านอันเงียบสงบ เขามีบุตรสาวอยู่สามคน ต่างก็เป็นหญิงสาวผู้มีรูปโฉมงดงาม ผิวพรรณผุดผ่อง อีกทั้งกิริยามารยาทก็นุ่มนวลสูงศักดิ์ จนผู้คนต่างชื่นชมยกย่อง
เมื่อกาลเวลาล่วงเลย บุตรสาวทั้งสามก็เติบใหญ่ถึงวัยอันควรแก่การแต่งงาน ชายผู้นั้นแม้จะปลื้มใจ แต่กลับเกิดความกังวลขึ้นในใจ เขาคิดวนเวียนไม่รู้จบว่า “เราควรเลือกเขยเช่นไรให้เหมาะสมกับลูกสาวของเรา?”
ความคิดมากทำให้เขาไม่อาจตัดสินใจได้ง่าย ๆ ว่าควรเลือกผู้มีรูปงาม มีชาติตระกูลสูงส่ง หรือควรคำนึงถึงสิ่งใดสำคัญที่สุด
วันหนึ่ง ในขณะที่เขากำลังนั่งครุ่นคิดอยู่หน้าบ้าน ก็มีฤๅษีผู้หนึ่งแวะเวียนมาเยี่ยมยังหมู่บ้าน ชายผู้นั้นเห็นเป็นโอกาสอันดี จึงรีบเข้าไปนมัสการแล้วเอ่ยถามด้วยความเคารพว่า
“ท่านฤๅษีผู้เปี่ยมปัญญา ข้ามีลูกสาวสามคนที่กำลังจะถึงคราวแต่งงาน ข้าควรเลือกเขยแบบใดดี? ควรเลือกผู้ที่หล่อเหลาหรือมีชาติกำเนิดสูงส่ง หรือควรมองหาคุณธรรมสิ่งใดเป็นหลัก?”
ฤๅษีเงียบไปชั่วครู่ ดวงตาสงบนิ่งราวกับทะเลสาบไร้คลื่น ก่อนตอบด้วยน้ำเสียงราบเรียบแฝงแววเมตตาว่า “รูปโฉมงดงามนั้นไม่อาจคงอยู่ได้ตลอดไป ชาติตระกูลสูงส่งก็หาใช่เครื่องหมายยืนยันถึงความดีงาม หากแต่คุณธรรมในใจเท่านั้น ที่จะประคับประคองชีวิตให้ร่มเย็นยั่งยืน”
ชายผู้นั้นพนมมือขึ้นอย่างเคารพ รับฟังคำกล่าวของฤๅษีด้วยใจตั้งมั่น ความลังเลที่เคยกวนใจเขาหมดสิ้นไปในบัดดล ราวกับม่านหมอกแห่งความสับสนได้ถูกแสงสว่างแห่งปัญญาทำลายลง
“ขอบคุณท่านผู้เปี่ยมเมตตา ข้าตาสว่างขึ้นแล้ว” ชายผู้นั้นกล่าวด้วยน้ำเสียงเปี่ยมสุข
ฤๅษียิ้มเพียงน้อย ๆ ดวงตาเปล่งแสงอ่อนโยน ก่อนจะเอ่ยเน้นย้ำอีกครั้งว่า “บุคคลจะเป็นที่รักและเป็นที่ยกย่อง ไม่ใช่ด้วยรูปร่างหน้าตาหรือตระกูล หากแต่ด้วยคุณงามความดีที่เขาสั่งสมไว้ต่างหาก แม้กายดับสลายไป แต่ความดีจักคงอยู่เป็นอนุสรณ์ตลอดกาล”
เมื่อฤๅษีจากไป ชายผู้นั้นก็นำคำสอนนั้นมาปฏิบัติจริง ด้วยความตั้งใจแน่วแน่ เขาเลือกคู่ครองให้บุตรสาวทั้งสามโดยพิจารณาที่คุณธรรมเป็นสำคัญ มิได้ยึดติดในรูปโฉมอันหลอกลวง หรือชาติตระกูลอันเปลือกนอก
กาลเวลาผ่านไป ลูกสาวทั้งสามได้ครองชีวิตครอบครัวอย่างมีความสุข สงบ และมั่นคง ทั้งสามีและภรรยาต่างประคองกันด้วยใจอันเปี่ยมด้วยเมตตาและความดี
ชายผู้นั้นจึงตระหนักได้อย่างลึกซึ้งว่า ไม่มีสมบัติใดในโลกที่ประเสริฐไปกว่าการมีคู่ชีวิตผู้เปี่ยมด้วยคุณธรรม และไม่มีสิ่งใดยิ่งใหญ่ไปกว่าการสั่งสมความดีไว้เป็นมรดกให้ชีวิต
นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า…
นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า… คุณงามความดีเป็นเครื่องประดับชีวิตที่แท้จริง มิใช่รูปโฉมภายนอกหรือชาติกำเนิด ความดีงามในจิตใจเท่านั้นที่จะดำรงอยู่คู่ชื่อเสียงและความทรงจำ แม้เมื่อกาลเวลาล่วงเลยไป
การเลือกคบคน หรือแม้แต่การสร้างชีวิตคู่ หากตั้งอยู่บนพื้นฐานของคุณธรรม ย่อมนำพาความสุขและความมั่นคงมาสู่ตนเองและผู้คนรอบข้างอย่างแท้จริง
ดังเช่นชายผู้มีลูกสาวสามคน เมื่อเขาได้สดับฟังคำสั่งสอนของฤๅษี จึงเลือกคู่ครองด้วยการพิจารณาคุณธรรมเป็นหลัก และผลของการเลือกเช่นนั้น ก็นำพาความสุขร่มเย็นมาสู่ครอบครัวอย่างแท้จริง
อ่านต่อ: อ่านนิทานชาดกสนุก ๆ สร้างแรงบันดาลใจ และเต็มไปด้วยข้อคิดจากพระพุทธศาสนามกากว่า 100 ชาติ
ที่มาของนิทานเรื่องนี้
นิทานชาดกเรื่องคำแนะนำดี ๆ (อังกฤษ: The Good Advice) จัดอยู่ในหมวดมนุษยชาดก หรือชาดกที่พระโพธิสัตว์เสวยชาติเป็นมนุษย์ ซึ่งแสดงถึงปัญญาในการชี้นำชีวิตให้อยู่ในทางที่ถูกต้อง และเน้นย้ำถึงคุณค่าของคุณธรรมที่แท้จริง
พระพุทธองค์ทรงเล่าเรื่องนี้ขึ้น เพื่อสอนเหล่าภิกษุและฆราวาสที่ยังหลงใหลในรูปลักษณ์ภายนอก และสถานะทางสังคม ว่าความดีงามในจิตใจต่างหากที่เป็นแก่นแท้ของชีวิต และเป็นสิ่งที่จะยังคงอยู่แม้กาลเวลาจะผันผ่าน
ชาดกเรื่องนี้จึงสะท้อนให้เห็นอย่างแจ่มชัดว่า การเลือกคบหาผู้คน หรือการดำเนินชีวิต หากตั้งอยู่บนรากฐานของคุณธรรม ย่อมนำพาความสุขแท้จริงมาสู่ตนเองและสังคมโดยรอบ
“รูปโฉมย่อมร่วงโรย ชาติกำเนิดย่อมเลือนหาย แต่คุณงามความดีจักดำรงอยู่เป็นอมตะ”