ณ ฟาร์มแห่งหนึ่งที่มีทั้งพืชพันธุ์และสัตว์น้อยใหญ่ ไก่ตัวหนึ่งอาศัยอยู่ท่ามกลางเหล่าฝูงเพื่อนและมักใช้เวลาทั้งวันคุ้ยเขี่ยดินเพื่อหาอาหารตามประสา ชีวิตของมันเรียบง่ายและเต็มไปด้วยความสุขจากการได้พบเมล็ดข้าวเล็ก ๆ น้อย ๆ ซึ่งช่วยให้มันอิ่มท้อง
แต่วันหนึ่ง ในขณะที่ไก่กำลังคุ้ยเขี่ยดินตามปกติ มันกลับพบกับบางสิ่งที่เปล่งประกายระยิบระยับ แปลกตาไปจากสิ่งที่มันเคยพบเจอ ชีวิตของมันซึ่งเรียบง่ายมาตลอดกำลังจะได้พบกับสิ่งที่ล้ำค่ามากสำหรับใครหลายคน แต่จะมีความหมายอย่างไรสำหรับไก่ตัวนี้? เรื่องราวของการค้นหาความพอเพียงและการเห็นคุณค่าที่แท้จริงจะถูกถ่ายทอดในนิทานอีสปเรื่องไก่ได้พลอย
เนื้อเรื่องนิทานอีสปเรื่องไก่ได้พลอย
กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้ว ในหมู่บ้านเล็ก ๆ มีไก่ตัวหนึ่งอาศัยอยู่ที่ฟาร์ม มันใช้ชีวิตเรียบง่ายโดยใช้เวลาทั้งวันคุ้ยเขี่ยดินเพื่อหาอาหาร ขณะที่มันกำลังคุ้ยดินอยู่นั้น ไก่คิดในใจว่า
“หากเจอเมล็ดข้าวหรือแมลงตัวอ้วน ๆ สักหน่อยก็คงจะดี ข้าจะได้อิ่มท้องสักที”
มันจึงคุ้ยเขี่ยอย่างขยันขันแข็ง มองหาของกินไปเรื่อย ๆ จนกระทั่ง จู่ ๆ ขามันก็สัมผัสกับบางสิ่งที่แปลกออกไป ไม่ใช่เมล็ดข้าวหรือเศษอาหารตามปกติ ไก่หยุดคุ้ยและจ้องมองลงไป เห็นบางสิ่งแวววาวที่เปล่งประกายใต้แสงอาทิตย์ มันประหลาดใจและก้มดูใกล้ ๆ
“นี่อะไรน่ะ?” ไก่เอียงคอพร้อมจ้องดูสิ่งนั้นอย่างสงสัย
เมื่อจ้องมองอยู่นาน ไก่ก็พบว่ามันคืออัญมณีเม็ดงามที่ฝังอยู่ในดิน เป็นพลอยที่มีประกายระยิบระยับ แสงสะท้อนทำให้มันดูงดงามมาก ไก่ถอนหายใจเบา ๆ และพูดกับตัวเองว่า
“โอ้โห เจ้าพลอยเม็ดงาม เจ้าช่างสวยงามจริง ๆ” มันครุ่นคิดสักพักแล้วพูดต่อ “ข้าแน่ใจว่าคนอื่น ๆ คงอยากได้เจ้าเป็นเจ้าของ เพราะเจ้าน่ะล้ำค่ามาก”
ไก่จ้องมองพลอยอยู่ครู่หนึ่ง แต่แล้วก็ส่ายหัวอย่างเบื่อหน่าย “แต่สำหรับข้า เจ้ากลับไม่มีค่าพอ”
มันเอาขาเขี่ยอัญมณีออกและบ่นพึมพำกับตัวเอง “ข้าแค่ต้องการเมล็ดข้าวหรือแมลงอ้วน ๆ เท่านั้น เจ้าพลอยเม็ดนี้งดงามก็จริง แต่เจ้าทำให้ข้าอิ่มท้องไม่ได้เลย”
ไก่เดินคุ้ยเขี่ยต่อไป ทิ้งพลอยล้ำค่าที่แวววาวไว้เบื้องหลัง มันยังคงมองหาเมล็ดข้าวเล็ก ๆ หรือแมลงที่มันต้องการ
“หากเป็นชาวบ้านหรือพ่อค้า เขาคงดีใจมากที่ได้เจ้า” ไก่บ่นพึมพำต่อพลอยเม็ดงาม “แต่สำหรับข้า เจ้าก็เป็นแค่ก้อนหินที่ไม่มีประโยชน์เท่านั้น”
จากนั้น ไก่ก็เดินจากไปโดยไม่หันกลับมามองอีกเลย มันพอใจกับชีวิตเรียบง่าย และเข้าใจดีว่ามีบางสิ่งที่อาจมีค่าในสายตาคนอื่น แต่ในสายตามัน สิ่งเหล่านั้นไม่ได้ช่วยเติมเต็มความต้องการของมันได้เลย
นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า…
นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า สิ่งที่มีค่าอาจแตกต่างกันไปในสายตาของแต่ละคน สิ่งที่ดูมีมูลค่ามหาศาลสำหรับบางคน อาจไร้ความหมายสำหรับคนอื่น เพราะแต่ละคนมีความต้องการและคุณค่าที่ต่างกัน ความพอใจในสิ่งที่เหมาะสมกับตนเองเป็นสิ่งสำคัญ อย่าให้สิ่งล้ำค่าของผู้อื่นทำให้เราหลงลืมสิ่งที่แท้จริงที่เราต้องการ
ที่มาของนิทานเรื่องนี้
นิทานอีสปเรื่องไก่ได้พลอย (อังกฤษ: The Cock and the Jewel) เป็นหนึ่งในนิทานอีสป ถูกจัดอยู่ในลำดับที่ 503 ของ Perry Index (Perry Index คือดัชนีการจัดหมวดหมู่ของนิทานอีสปที่รวบรวมและจัดลำดับโดย Ben Edwin Perry เพื่อใช้ในการศึกษาและอ้างอิงนิทานอีสปอย่างเป็นระบบ) และมีที่มาจากวรรณกรรมโบราณหลายแหล่งในกรีกและโรมัน นิทานเล่าเรื่องราวของไก่ตัวหนึ่งที่คุ้ยเขี่ยดินเพื่อหาอาหาร แต่บังเอิญพบกับอัญมณีล้ำค่า มันจ้องมองอัญมณีนั้นอยู่ครู่หนึ่งแล้วคิดว่า แม้สิ่งนี้จะมีค่าสำหรับคนอื่น ๆ แต่สำหรับมันกลับไม่มีประโยชน์ เพราะมันเพียงต้องการเมล็ดข้าวที่ทำให้อิ่มท้องเท่านั้น ไก่จึงเลือกเขี่ยอัญมณีทิ้งและเดินหน้าหาอาหารต่อไป
นิทานนี้มักถูกตีความถึงแนวคิดที่ว่าคุณค่าของสิ่งใดสิ่งหนึ่งขึ้นอยู่กับความต้องการของผู้ครอบครอง แม้ว่าอัญมณีจะมีมูลค่าในเชิงเศรษฐกิจและเป็นที่ต้องการของผู้คน แต่สำหรับไก่ซึ่งมีความต้องการพื้นฐานเพียงเพื่อความอยู่รอด สิ่งที่ดูมีค่าในสายตาผู้อื่นกลับไม่มีความหมาย นิทานนี้เตือนให้เราระลึกว่า ความพอใจและคุณค่าที่แท้จริงของสิ่งใดสิ่งหนึ่งขึ้นอยู่กับบริบทและความจำเป็นของแต่ละคน
นี่คือนิทานที่ข้าเล่าให้ฟัง สำหรับผู้ที่ไม่รู้จักเห็นคุณค่าของข้า กล่าวโดยผู้แต่ง